ଆଜି ବିଶ୍ୱ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଦିବସ : ଜାଣନ୍ତୁ ଚଳିତବର୍ଷର ଥିମ୍, ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ, ଇତିହାସ ଏବଂ ମହତ୍ତ୍ୱ
ଆଜି ହେଉଛି ବିଶ୍ୱ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଦିବସ ।ମ୍ୟାଲେରିଆ ରୋଗପ୍ରତି ଜନସଚେତନା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ସହ ଏହି ରୋଗକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲ୍ ୨୫ ତାରିଖକୁ ‘ବିଶ୍ବ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଦିବସ’ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ପ୍ରାୟତଃ ଏସିଆ, ଆଫ୍ରିକା, ଦକ୍ଷିଣ ଓ ମଧ୍ୟ ଆମେରିକାର ଲୋକେ ଏହି ରୋଗର ଶିକାର ହୋଇଥାନ୍ତି।
୨୦୦୭ରେ ବିଶ୍ବ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ୬୦ତମ ଅଧିବେଶନରେ ଏହାକୁ ପାଳନ କରାଯିବା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା। ସେବେଠାରୁ ମ୍ୟାଲେରିଆର ଭୟାବହତା ସମ୍ପର୍କରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଅବଗତ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଦିନରେ ବିଶ୍ବ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ପକ୍ଷରୁ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମାନ ଆୟୋଜନ କରାଯାଏ। ମ୍ୟାଲେରିଆ ରୋଗର କାରଣ, ନିରାକରଣ, ରୋଗକୁ ଚିହ୍ନିବା, ଚିକିତ୍ସା, ଆଦି ବାବଦରେ ଲୋକଙ୍କୁ ସଚେତନ କରାଇବା, ଏହି ଦିବସ ପାଳନର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ। ଆମ ଦେଶ ଭାରତ ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ମ୍ୟାଲେରିଆକୁ ମୂଳୋତ୍ପାଟନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି। ସେହିପରି ୨୦୨୭ ସୁଦ୍ଧା ପୂରା ଦେଶକୁ ମ୍ୟାଲେରିଆମୁକ୍ତ କରାଯିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନା ଚାଲିଛି।
ପ୍ରତିବର୍ଷ ମ୍ୟାଲେରିଆରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ପ୍ରାଣ ହରାନ୍ତି। ମାଈ ଏନୋଫିଲିସ୍ ମଶା ଦ୍ବାରା ଜଣେ ମ୍ୟାଲେରିଆ ରୋଗୀଠାରୁ ଆଉ ଜଣେ ସୁସ୍ଥ ଲୋକ ଶରୀରରେ ମ୍ୟାଲେରିଆ ରୋଗ ପ୍ରବେଶ କରିଥାଏ। ପରିବେଶ ପାରିପାର୍ଶ୍ବିକ ସଫା ରଖିବା ଦ୍ବାରା ଏହି ମଶାର ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ କମିଥାଏ। ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହି ରୋଗ ଘାତକ ସାଜିଥାଏ। ଠିକ୍ ସମୟରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଚିକିତ୍ସା କରା ନ ଗଲେ ମ୍ୟାଲେରିଆ ରୋଗୀଙ୍କୁ ପ୍ରାଣ ହରାଇବାକୁ ପଡେ। ପ୍ରତିବର୍ଷ ବିଶ୍ୱ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଦିବସ ପାଳନ ଅବସରରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଚୟନ କରାଯାଏ। ଫଳରେ ଉକ୍ତ ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ଆଖି ଆଗରେ ରଖି ସେହି ବର୍ଷର ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଆୟୋଜନ ହୁଏ ।
ଥିମ୍ :
ବିଶ୍ୱ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଦିବସ ୨୦୨୩ର ବିଷୟବସ୍ତୁ ହେଉଛି “ଶୂନ୍ୟ ମ୍ୟାଲେରିଆ ବିତରଣ କରିବାର ସମୟ: ବିନିଯୋଗ, ନବୀକରଣ, କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ” ଯାହାକି ପଶ୍ଚିମ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ ଉପକରଣ ଏବଂ ରଣନୀତି ବ୍ୟବହାର କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଜୋର ଦେଇଥାଏ ।
ଲକ୍ଷଣ :
ଜ୍ୱର ଏବଂ ଫ୍ଲୁ ଭଳି ରୋଗ
ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା
ମାଂସପେଶୀ ଯନ୍ତ୍ରଣା
ବାନ୍ତି
ଅସନ୍ତୋଷ ଅନୁଭବ
ଡାଏରିହା
ପେଟ ଯନ୍ତ୍ରଣା
ମାଂସପେଶୀ କିମ୍ବା ଗଣ୍ଠି ଯନ୍ତ୍ରଣା
ଇତିହାସ :
ବିଶ୍ୱ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଦିବସର ଉତ୍ପତ୍ତି ୨୦୦୦ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଉପରେ ହୋଇଥିବା ଆଫ୍ରିକୀୟ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ, ଯେଉଁଠାରେ ଆଫ୍ରିକୀୟ ନେତାମାନେ ୨୦୧୦ ସୁଦ୍ଧା ମ୍ୟାଲେରିଆ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁକୁ 50% ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ। ମେ ୨୦୦୭ ରେ, ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଭା ବିଶ୍ୱ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଦିବସ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲା । ମ୍ୟାଲେରିଆର ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଭାର ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଏବଂ ଏହି ରୋଗକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏବଂ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ।
ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ସାଧାରଣ ସଭା ଡିସେମ୍ବର ୨୦୦୭ ରେ ୨୫ ଏପ୍ରିଲକୁ ବିଶ୍ୱ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଦିବସ ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା ଏବଂ ୨୦୦୮ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଦିବସ ପରଠାରୁ ଏହା ପ୍ରତିବର୍ଷ ପାଳନ କରାଯାଏ।
ମହତ୍ତ୍ୱ :
୨୦୧୭ ରେ ମ୍ୟାଲେରିଆ ୪୩୫,୦୦୦ ଲୋକଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲା: ମ୍ୟାଲେରିଆର ନୂଆ ରୋଗ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ଉଦ୍ୟମ ଚାଲିଥିବାବେଳେ ଏହି ରୋଗ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଲକ୍ଷାଧିକ ଲୋକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଜାରି ରଖିଛି । ଉପ-ସାହାରା ଆଫ୍ରିକା ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ଅଞ୍ଚଳ ।
ଆଗାମୀ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ମୃତ୍ୟୁହାରକୁ ୯୦% ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ଯୋଜନା: ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ବିଶ୍ୱ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଦିବସ ବ୍ୟବହାର କରି ମ୍ୟାଲେରିଆ ନିରାକରଣ ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗ ଏବଂ ରାଜନ political ତିକ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛନ୍ତି।
ମ୍ୟାଲେରିଆ ଏକ ପ୍ରତିରୋଧକ ତଥା ଚିକିତ୍ସା ଯୋଗ୍ୟ ରୋଗ: ବିଶ୍ୱ ମ୍ୟାଲେରିଆ ଦିବସ ମ୍ୟାଲେରିଆ ନିରାକରଣ ସଂଗଠନଗୁଡିକ ପାଇଁ କିପରି ଏହି ରୋଗକୁ ପରାସ୍ତ କରୁଛି ତାହାର ଅନୁଭୂତି ବାଣ୍ଟିବାକୁ ଏକ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ।